Nhà văn Triệu Xuân: Từ khoảng hai chục năm nay, người đọc sách, mê sách, nhất là sách văn học ở Việt Nam ngày càng hiếm. Ta cũng có Ngày đọc sách hẳn hoi! Ấy vậy mà chả ai nói tới sách Ấu học ngũ ngôn thi (Dạy trẻ em qua thơ 5 chữ), còn gọi là Ngũ tự kinh, trong đó, khổ thơ đầu tiên ca ngợi người đọc sách (Vạn nghề đều thấp hèn. Duy có nghề đọc sách là cao quý! Vạn ban giai hạ phẩm. Duy hữu độc thư cao) bao giờ.
Xin post lại nguyên văn Hán Việt sách Huấn Mông Ấu Học Thi - 訓蒙幼學詩
Huấn Mông Ấu Học Thi - 訓蒙幼學詩
天子重賢豪
文章教爾曹
萬般皆下品
惟有讀書高
thiên tử trọng hiền hào
văn chương giáo nhĩ tào
vạn ban giai hạ phẩm
duy hữu độc thư cao
幼小須勤學
文章可立身
滿朝朱子貴
盡是讀書人
ấu tiểu tu cần học
văn chương khả lập thân
mãn triêu chu tử quý
tận thị độc thư nhân
Nghĩa là:
- Nhà vua (quốc gia) bao giờ cũng coi trọng người hiền tài hào kiệt. Việc giáo dục con người đều phải lấy từ văn chương (Tri thức và văn hóa). Chỉ có nghề đọc sách (con người có học hành nghiêm túc, có đầy đủ tri thức và văn hóa) là cao quí hơn tất cả mọi nghề khác trong xã hội.
- Lúc còn nhỏ phải siêng năng học hành, phải trang bị cho mình đầy đủ tri thức và văn hóa, để khi lớn có đủ khả năng lập thân xử thế. Những người ăn mặc sang trọng (áo đỏ, áo tía) ở chốn cung đình đều là kẻ đọc sách cả (người có đầy đủ tri thức, văn hóa)
教子以詩書
何勞更外圖
但教仙桂在
終是勝耕鋤
giáo tử dĩ thi thư
hà lao canh ngoại đồ
đãn giáo tiên quế tại
chung thị thắng canh sừ
養子教讀書
書中有金玉
一子受皇恩
全家食天祿
dưỡng tử giáo độc thư
thư trung hữu kim ngọc
nhất tử thụ hoàng ân
toàn gia thực thiên lộc
養子切須教
莫嫌家裏貧
手拈一管筆
到處不求人
dưỡng tử thiết tu giáo
mạc hiềm gia lí bần
thủ niêm nhất quản bút
đáo xử bất cầu nhân
七歲應神童
天生我性聰
有才朝聖主
何必謁侯公
thất tuế ứng thần đồng
thiên sanh ngã tính thông
hữu tài triêu thánh chủ
hà tất yết hầu công
朝為田舍郎
暮登天子堂
將相本無種
男兒當自強
triêu vi điền xá lang
mộ đăng thiên tử đường
tương tương bổn vô chủng
nam nhi đương tự cường
鑿山通大海
鍊石補青天
世上無難事
人心自不堅
tạc san thông đại hải
luyện thạch bổ thanh thiên
thế thượng vô nan sự
nhân tâm tự bất kiên
昔日一貧儒
今乘駟馬車
鄉人皆嘆惜
養子教詩書
tích nhật nhất bần nho
kim thừa tứ mã xa
hương nhân giai thán tích
dưỡng tử giáo thi thư
刮鏡光方徹
淘沙始見金
世人如欲學
須用下真心
quát kính quang phương triệt
đào sa thủy kiến kim
thế nhân như dục học
tu dụng hạ chân tâm
一舉登科日
雙親未老時
歷階趨宰輔
猶掛老來衣
nhất cử đăng khoa nhật
song thân vị lão thì
lịch giai xu tể phụ
do quải lão lai y
昨日堯階試
今朝掛綠袍
歸來親未老
方信讀書高
tạc nhật nghiêu giai thí
kim triêu quải lục bào
quy lai thân vị lão
phương tín độc thư cao
直上蟾宮去
藍袍惹桂香
花街紅粉女
爭看綠衣郎
trực thượng thiềm cung khứ
lam bào nhạ quế hương
hoa nhai hồng phấn nữ
tranh khán lục y lang
衫長堪掃地
袖大好搖風
有志朝天子
無心謁相公
sam trường kham tảo địa
tụ đại hảo diêu phong
hữu chí triêu thiên tử
vô tâm yết tương công
神童衫子短
袖大惹春風
未去朝天子
先來謁相公
thần đồng sam tử đoản
tụ đại nhạ xuân phong
vị khứ triêu thiên tử
tiên lai yết tương công
來歲春三月
花香襯馬蹄
有人在平地
看我上雲梯
lai tuế xuân tam nguyệt
hoa hương sấn mã đề
hữu nhân tại bình địa
khán ngã thượng vân thê
暖日浮金殿
和風動玉除
宮娥調雅樂
帝子誦詩書
noãn nhật phù kim điện
hòa phong động ngọc trừ
cung nga điều nhã nhạc
đế tử tụng thi thư
一看欄干絕
清風水際間
白雲飛過去
天外見青山
nhất khán lan kiền tuyệt
thanh phong thủy tế gian
bạch vân phi quá khứ
thiên ngoại kiến thanh san
花開蝶滿枝
花卸蝶還稀
惟有堂前燕
主人貧亦歸
hoa khai điệp mãn chi
hoa tá điệp hoàn hi
duy hữu đường tiền yến
chủ nhân bần diệc quy
詩酒琴棋客
風花雪月天
有名閒富貴
無事小神仙
thi tửu cầm kì khách
phong hoa tuyết nguyệt thiên
hữu danh gian phú quý
vô sự tiểu thần tiên
往事多如夢
流年只斷魂
不堪春日盡
細雨又黃昏
vãng sự đa như mộng
lưu niên chỉ đoạn hồn
bất kham xuân nhật tận
tế vũ hựu hoàng hôn
盡值春多雨
催殘花易空
不知春態度
猶在雨陰中
tận trị xuân đa vũ
thôi tàn hoa dịch không
bất tri xuân thái độ
do tại vũ âm trung
人皆苦炎熱
我愛夏日長
薰風自南來
殿閣生微涼
nhân giai khổ viêm nhiệt
ngã ái hạ nhật trường
huân phong tự nam lai
điện các sanh vi lương
向曉鋪階濕
如煙障碧天
幾回芳草上
珠樣不勝圓
hướng hiểu phô giai thấp
như yên chướng bích thiên
ki hồi phương thảo thượng
châu dạng bất thắng viên
楓落吳江冷
霜橫楚岸寒
晴煙飛水面
愛日上雲端
phong lạc ngô giang lãnh
sương hoành sở ngạn hàn
tình yên phi thủy diện
ái nhật thượng vân đoan
任人舒復卷
筆落似蠶聲
寫盡相思字
因風寄有情
nhâm nhân thư phục quyển
bút lạc tự tàm thanh
tả tận tương tư tự
nhân phong kí hữu tình
七札弓何勇
千鈞弩不強
手持七寸管
容易達朝堂
thất trát cung hà dũng
thiên quân nỗ bất cường
thủ trì thất thốn quản
dung dịch đạt triêu đường
香膠和汞煙
擣作方圓片
日日漸消磨
自身卻不見
hương giao hòa hống yên
đảo tác phương viên phiến
nhật nhật tiệm tiêu ma
tự thân khước bất kiến
紫石為奇硯
無痕妙處多
煩君收什取
免被別人磨
tử thạch vi kì nghiễn
vô ngân diệu xử đa
phiền quân thu thập thủ
miễn bị biệt nhân ma
有過不能改
知賢不肯親
雖生人世上
未得謂之人
hữu quá bất năng cải
tri hiền bất khẳng thân
tuy sanh nhân thế thượng
vị đắc vị chi nhân
荷德如山重
承恩似海深
莫將風火性
燒斷歲寒心
hà đức như san trọng
thừa ân tự hải thâm
mạc tương phong hỏa tính
thiêu đoạn tuế hàn tâm
山色無遠近
看山終日行
峰巒隨處改
行客不知名
san sắc vô viễn cận
khán san chung nhật hành
phong loan tùy xử cải
hành khách bất tri danh
九日龍山飲
黃花笑逐臣
醉看風落帽
舞愛月留人
cửu nhật long san ẩm
hoàng hoa tiếu trục thần
túy khán phong lạc mạo
vũ ái nguyệt lưu nhân
一日今年始
一年前事空
淒涼百年事
應與百年同
nhất nhật kim niên thủy
nhất niên tiền sự không
thê lương bách niên sự
ứng dữ bách niên đồng
Nguồn:www.navy77.url.tw/top_poem.htm
www.trieuxuan.info
|