Lại về sông Thị
Lữ Giang
Tôi trở lại bờ sông Thị (*)
Mười năm đi xa về
Thấy đất vẫn đỏ màu tuổi trẻ
Sông vẫn xanh màu sông quê.
Vị sim rừng bay vào lán rộng
Cô gái công trường hái hoa mơ màu tím cổ sơ
Tặng đoàn quân qua, những chùm hoa dẻ
Hương quả tóc tiên thơm ngát chuyến đò.
Cầu xưa mang tên cầu Trúc, cầu Đồng
“Hoa sim tím” bài thơ buồn từ đó
Nay làng quanh trải nắng mênh mông
Gió hát xôn xao mùa lúa trổ.
Mười năm đi xa về
Lối nhỏ ngựa thồ leo mỏi
Bây giờ lạc giữa lớp quân đi
Đường mở đầy thung, đầy núi.
Bên Chuông hổ đói rình mồi
Người gác rừng ít khi xuống chợ
Hôm nay nheo con mắt cười
Bến sông đầy nứa, gỗ.
Tôi trở về bên bờ sông cũ
Con sông nho nhỏ đầu nguồn
Nghe vang xa nhịp chèo rộn rã
Thuyền ai hối hả ven Trường Sơn.
Giữa tiếng rì rầm máy xúc
Máy khơi sông thần thoại đại ngàn
Bỗng ấm một hồi còi náo nức
Sông quê về những đoàn xà lan.
Giữa nhịp sắt kẻ thù đánh gẫy
Bánh tàu bon thon thả đường ray
Ga rừng, những toa hàng tiếp nối
Về phương Nam núi sáng cuối trời.
Quê vẫn là quê của ngày niên thiếu
Giữa trái sim rừng và hoa dẻ ngây thơ
Sông vẫn là sông, ngọn nguồn khuất nẻo
Của vị lá rừng và màu hoa hoang sơ.
Nhưng quê đã nhập vào muôn quê chống Mỹ
Song Thị nhập vào dòng sông ra tiền duyên
Tôi trở về bên bờ sông Thị
Thấy bâng khuâng sóng nước trăm miền.
1971
________________
(*) Con sông chảy ở cuối tỉnh Thanh hóa
Ngã ba không có ngã ba
Phan xuân Hạt
Ngã ba mà không có ngã ba
Là ngã ba Đồng Lộc
Chiến đấu ở đây vô cùng khốc liệt
Vi mọt ngả đường vào chiến khu xa …
Mười cô gái: mười pho huyền thọai
Rất hồn nhiên, yêu hoa cải hoa cà,
Từng đố nhau và thức khuya tranh cãi
Hoa cải, hoa cà, sao gạt khỏi loài hoa?
Vào chiến đấu là những Nữ Oa
Không vá trời mà mở đường vá đất
Hố bom chen dày, chồng chất
Bom gỡ rồi, đường mở, tiễn xe qua.
Mười cô gái, tên vô cùng bình dị
Như quê hương: Cúc, Nhỏ, Hợi, Tần …
Mang Hồng Lĩnh, Lam Giang đi đánh Mỹ
Nên hy sinh không giây phút ngại ngần.
Và nghĩa trang bên ngã ba Đồng Lộc
Đội hình mười cô, mộ đứng thẳng hàng
Đêm đêm mười ngọn đèn không tắt
Rõi một đường đi, tư thế sẵn sàng!
Ngã ba mà không có ngã ba
Là ngã ba Đồng Lộc
Đây không có một ngả đường nào khác
Chỉ một ngả đường đẹp nhất quê ta …
2-1969
Vượt tuyến
Thanh Hải
Đêm qua em vượt tuyến
Ra miền Bắc thăm anh
Bao nhiêu ngày mong nhớ
Em đi nhanh, thật nhanh.
Em đi giữa đồng lúa
Đồng lúa biếc xanh xanh
Em đi qua ngõ phố
Ai xa kia như anh?
- Phải rồi- Anh, anh anh!
Phải rồi! Em vụt chạy
Anh ơi, dừng lại đây
Em đây, anh đừng đi!
Không đi
Anh đã thấy
Từ xa bóng em rồi
Giữa trăm nghìn cô gái
Anh thấy em mà thôi.
Gục vào anh, em khóc
Năm năm rồi anh ơi!
Ghì em anh ôm chặt
Muốn nói bao nhiêu lời.
Anh hỏi em ruộng đồng
Anh hỏi em làng xóm
Mấy năm trời cay đắng
Biết nói sao cho cùng.
Anh sờ cánh tay tròn
Ngày nào anh thường gối
Bỗng nhiên anh bồi hồi
- Tay em có sẹo dài!
- Sẹo tay em ai cắt?
- Năm năm một lòng chờ
Không bỏ anh theo giặc
Không bỏ anh lấy chồng.
Không bỏ anh, giặc lùng
Không bỏ anh, giặc bắt
Giặc chặt cánh tay tròn
Cánh tay anh hằng gối...
Nghẹn ngào em không nói
Em khóc cho nhẹ lòng
Ngực anh nóng căm hờn
Ghì em anh ấp ủ...
Tiếng gà đâu gáy tan
Giật mình em tỉnh ngủ
Ôi bàng hoàng giấc mơ
Quặn lòng đau thương nhớ.
Giữa miền Nam đau khổ
Anh ơi anh biết chăng?
Lòng em thường vượt tuyến
Đêm đêm ra thâm anh
1959
Mộ anh hoa nở
Hôm qua chúng giết anh
Xác phơi đầu ngõ xóm
Khi lũ chúng quay đi
Mắt trừng còn dọa dẫm:
- Thằng này là cộng sản
Không được đứa nào chôn!
- Không được đứa nào chôn
Lũ chúng vừa quay lưng
Chiếc quan tài sơn son
Đã đưa anh về mộ.
Theo sau quan tài anh
Cả làng quê, đường phố
Cả lớn nhỏ, gái trai
Đám càng đi càng dài
Càng dài càng đông mãi.
Mộ anh trên đồi cao
Cành hoa này em hái
Vòng hoa này chị đơm
Cây bông hồng em ươm
Em trồng vào trước cửa.
Mộ anh trên đồi cao
Hoa hồng nở và nở
Hương thơm bay và bay
Lũ chúng nó qua đây
Mắt diều không dám ngó.
Trên mộ người cộng sản
Hoa hồng đỏ và đỏ
Như máu nở thành hoa...
NơI bạn hy sinh
Tô Hoàn
Bạn hy sinh
Khi bàn tay vừa vục vào suối nước
(quân thù bắn lén rừng xa)
cơm vắt bên hông
bao đạn choàng trước ngực
máu bạn tôi thắm đỏ rừng già
Bạn hy sinh
suối không tên để nhớ
ngụm nước mùa khô trả giá mạng người
chiều tháng tư đất trời hực lửa
bạn ôm rừng già bằng tuổi hai mươi
Bạn hy sinh
rừng không tên để gọi
không cánh hoa viếng bạn lúc yên nằm
chỉ có nắng và mù trời gió thổi
sấm ì ầm đâu đó xa xăm
Bạn hy sinh
rừng không tên
suối không tên để nhớ
tôi làm sao quên
tôi làm sao quên
chiều tháng tư xạc xào lá đổ
mắt bạn khép vào suối nước vẹn nguyên.
Đồng Hới
Xuân Hoàng
Sao thương thế, bài thơ lành phố nhỏ
Cặp tình nhân nào đó bước bên nhau?
Thơ phố nhỏ cũng chính lòng ta đó
Đồng Hới ơi, năm tháng đọng lên màu.
Ta biết hôm nay Đồng Hới hủy mình
Để có một ngày mai Đồng Hới đẹp
Quê ta lại xây bên bờ biển biếc
Biển miền Trung xanh ngắt một màu xanh.
Ta sẽ về xây Đồng Hới quê ta
Sẽ lại trồng hoa hồng trên lối nhỏ,
Hoa thược dược đến mùa xuân lại nở
Vàng huân chương trong mỗi một sân nhà.
Và hoa mai lại giục giã lên đường
Lứa trẻ mới đi xây mùa gặt mới
Những o Xảo, o Nồng...
chưa xa lứa tuổi
Lại có bầy em tiếp nối ra trường.
Hỡi em yêu, cây táo nhỏ bên vườn
Lại sây quả, mỗi mùa xuân đến sớm
Mặc lũ con ta ra vườn hái trộm
Những năm dài, chúng vẫn nhớ quê hương.
Và những chiều xanh, xao động hàng dừa
Ta lại cùng về, ngồi trên ghế đá
Nhìn những cánh buồm đi trong nắng hạ
Nhắc lại ngày phố nhỏ đổ năm xưa.
Nhật Lệ quê ta vốn sẵn nhiều buồm
Mây ngũ sắc, ta gửi vào một tấm
Buồm sẽ đi xa, biển mình đẹp lắm!
Đồng Hới mình sẽ đẹp vạn lần hơn.
*
Hoa chuối trong rừng
Dừng chân bên bờ suối
Nắng xuân đổ lưng đèo
Chiều Trường Sơn mát rượi
Nước thả lòng trong veo.
Giữa hội bươm bướm vàng
Rập rờn trên bãi sỏi
Có một bông hoa chuối
Nghiêng đầu trông liên hoan.
Chợt nhớ màu cờ đỏ
Ngày xuân dưới đồng bằng:
Cờ bay, dài rực phố
Cờ bay, cao cổng làng...
Ngày xuân đi thăm bạn
Xe qua phà sông Lam:
Nhà máy cờ chót vót
Cờ bay, tre xanh làng.
Hội xuân tràn bãi rộng
Bên điệu chèo “Du xoan”
Bàn đu đưa tít võng
Áo hoa cười giòn tan...
Nhìn lên đỉnh Hồng Lĩnh
Chợt nhớ ngày Trường Sơn:
Có một bông hoa chuối
Cháy niềm tin lên đường...
1-1958
Khi nào
Khi nào thấy trên đường đời mệt mỏi
Cần nghỉ ngơi đôi chút cạnh dòng sông
Em hãy đến tìm tôi nơi bến đợi:
Tán đa tôi bóng mát vốn quen dừng.
Khi nào thấy đời buồn gậm nhấm
Cần một nơi tiếp sức để đi xa
Em hãy đến tìm tôi nơi bãi vắng
Biển tôi chờ, con sóng mãi ngân nga.
Khi nào đó, lòng mang thương tích
(Những vết thương vô ý tự gây nên)
Em hãy đến tìm tôi, chiều tịch mịch
Tôi xin làm con sóng tắm cho em.
Nếu cần nữa, tôi là hồ trên núi
Trong hoang vu, im lặng ngắm mây trời
Em hãy đến, chim thiên nga cánh mỏi
Đậu yên lành trên gương mặt hồ tôi.
Nguồn: Rút từ Tiếng Việt, tiếng của thi ca, Khảo luận về thơ Việt Nam của Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Tuấn, sắp xuất bản.
www.trieuxuan.info
|